Automatyka przemysłowa – jak wdrożyć ją bezpiecznie?

Roboty i coboty zmieniają kulturę pracy

W dzisiejszych czasach maszyny na liniach produkcyjnych są jednymi z najistotniejszych elementów firmy, zaś zautomatyzowana produkcja jest praktycznie standardem, który stał się niezbędny do prowadzenia konkurencyjnej działalności. Biznes podlega przekształceniu przez automatyzację, ponieważ praca wcześniej ręcznie wykonywana, teraz jest obsługiwana przez maszyny. Nowoczesne roboty usprawniają produkcję, a także podnoszą kontrolę całego procesu. Różnorodna elektronika sprawia, że automatyzacja przebiega w wielu procesach. Taki zabieg jest konieczny w obecnej rzeczywistości, gdzie stawia się wyzwania przedsiębiorstwom, by organizacje produkowały jak najwięcej, jak najmniejszym kosztem. Przy takiej polityce pracy, zmienia się rola pracownika na kontrolera pracy, odpowiedzialnego również za konserwację maszyn.

Jakie są zalety wprowadzenia automatyki do przedsiębiorstw?

Korzyści wynikających ze wdrożenia automatyki do przedsiębiorstwa jest wiele. Przede wszystkim maszyny z jednostajną jakością mogą pracować przez cały czas bez potrzeby odpoczynku, co znacznie zwiększa wydajność pracy, a to z kolei podnosi konkurencyjność na rynku. Oprócz tego automatyzacja zapewnia skuteczną kontrolę maszyn oraz szybką naprawę awarii. Zastosowanie automatyki najwyższej jakości daje szansę zoptymalizowania zużycia mediów, co skutecznie obniża oddziaływanie na środowisko naturalne. Jednak automatyzacja zapewnia nadrzędną i priorytetową zaletę swojego rozwiązania – maksymalne zwiększenie bezpieczeństwa pracowników.

Bezpieczeństwo na najwyższym poziomie

Zachowanie bezpieczeństwa w automatyzacji oraz robotyzacji jest ważnym zagadnieniem w trakcie realizacji procesów produkcyjnych. Zabezpieczenie automatyki, a także robotyki powinno zostać uwzględnione już na etapie projektowania systemu. Ważna jest również wizualizacja wszystkich potencjalnych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka i maksymalne wyeliminowanie ich. W tym celu należy skonfigurować system w taki sposób, by wszystkie sytuacje awaryjne zostały wychwycone i spowodowały pożądaną reakcję maszyn.

Jak bezpiecznie wdrożyć roboty do przedsiębiorstwa bez uszczerbku na wydajności firmy?

System musi zapewnić opcję bezpiecznej współpracy robotów i personelu bez wpływu na wydajność produkcji. Jeżeli mamy do czynienia z mobilnymi robotami, trzeba szczególnie zadbać o bezpieczeństwo poruszania się ich po obiekcie, w tym omijanie personelu, obiektów stałych, przeszkód i innych robotów. Po zakończeniu analizy można rozpocząć definiowanie architektury oraz wdrożenia całego systemu. Domyślne trasy i reguły, które już zostały zdefiniowane, można zaprogramować w robotach. W ten sposób umożliwia im się możliwość poruszania.

Kolejnym krokiem jest planowanie całościowe pracy. System może zostać tak zaplanowany, aby pomimo np. czasu ładowania robota nie spadała wydajność pracy i jej efektywność. Oprócz tego zaawansowany system może planować pracę na dłuższym dystansie czasowym wielu maszyn jednocześnie, co sprawia, że kontroler ma wrażenie braku logiczności działań robotów.  Następnie trzeba wbudować w system maszyny mapy GPS oraz czujniki, które poinformują go o napotykanych przeszkodach. Najlepszym rozwiązaniem będzie stopniowe wdrożenie maszyn do pracy. Warto to zrobić w takim momencie dnia bądź etapu pracy, który nie zaburzy zbyt mocno rytmu dnia danego przedsiębiorstwa.

Podczas wprowadzania maszyn należy stale je kontrolować, ponieważ nie zawsze uda się wyeliminować wszystkie możliwe niedociągnięcia techniczne w fazie testowej. Po zakończonych okresach próbnych warto zwrócić uwagę na aspekt przydatności i bezpieczeństwa. Trzeba przeanalizować, które z zaprogramowanych czynności wygenerowało skutki uboczne, a które nie przyniosły pożądanych rezultatów. Po przeprowadzeniu badań należy wyciągnąć wnioski i ulepszyć strategię maszyny.

Podczas analiz konieczna jest weryfikacja poziomu bezpieczeństwa maszyn i urządzeń. Jeżeli dany robot nie spełnia wszystkich wymagań i norm, nie powinien zostać dopuszczony do użytku. Kiedy proces adaptacyjny dobiegnie końca, można stopniowo wdrażać roboty i maszyny do pracy na większą skalę. Jednak przez pewien czas nadal warto monitorować poziom bezpieczeństwa pracy i pracowników. W tym celu każdy model maszyny i robotów musi spełnić szereg wymagań i norm. Jedną z nich jest dyrektywa maszynowa.

Dyrektywa maszynowa jest jednym z wymagań dotyczących bezpieczeństwa przy ocenie ryzyka maszyn. Dyrektywa maszynowa nr 2006/42/EC zobowiązuje do spełniania podstawowych wymagań w zakresie zdrowia oraz bezpieczeństwa, które zostały wymienione w tym dokumencie. Każdy robot, który zostanie dopuszczony do pracy, powinien spełniać zakładane przez nią wymagania. Dyrektywa stanowi również wytyczne do wykonania robota i zapewnienia bezpieczeństwa w projekcie.

Automatyka przemysłowa pozwala na wydajniejszą pracę oraz maksymalne zminimalizowanie kosztów produkcji. Głównie z tych powodów przedsiębiorcy decydują się na wdrożenie robotów i maszyn. Jednak sam proces tworzenia i wdrażania maszyn do produkcji w taki sposób, by nie stanowiły one zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników oraz harmonogramu pracy wcale nie jest taki prosty. Aby dobrze tego dokonać, trzeba zaznajomić się z szeregiem norm, w tym z dyrektywą maszynową, która określa wymagania bezpieczeństwa przy ocenie ryzyka maszyn.