Składasz od zera nowy komputer, chcesz zmodernizować stary, a może kupujesz nowego laptopa lub planujesz usprawnić obecnego? We wszystkich tych przypadkach przyda Ci się wiedza na temat tego, jakie są poszczególne rodzaje dysków twardych, czym się one charakteryzują i w jakich sytuacjach najlepiej sprawdzają się poszczególne typy.
Poniżej omówimy szczegółowo najpopularniejsze rodzaje dysków twardych, ale nie pominiemy też całkowicie również tych bardziej niszowych. Zdecydowanie zachęcamy do pogłębienia swojej wiedzy w tym zakresie, ponieważ typ dysku i jego parametry mają realny wpływ na działanie komputera.
Podstawowe rodzaje dysków twardych
Nawet kompletni laicy prawdopodobnie spotkali się w swoim życiu ze skrótami HDD i SSD. To właśnie magnetyczne dyski HDD (Hard Disk Drive) oraz różne typy dysków SSD (Solid State Drive) cieszą się obecnie największą popularnością, w związku z czym nie omieszkamy dokładnie ich omówić poniżej.
Warto jednak wskazać, że istnieje także wiele bardziej niszowych rodzajów dysków, o których mogliśmy nie mieć okazji usłyszeć. Znajdują się wśród nich dyski SAS (Serial Attached SCSI). Nie ma sensu się szczególnie nad nimi rozwodzić, ponieważ są to dyski stosowane przede wszystkim w serwerowniach, a z pewnością nie w zastosowaniach domowych.
Wyróżnia je bardzo długi średni czas między awariami (1,6 miliona godzin) i szybka prędkość obrotu talerza (o co chodzi z talerzami w dyskach, zostanie wyjaśnione w dalszej części artykułu przy okazji omawiania dysków HDD). Jednak nie nadają się one do wykorzystania w typowych domach, z uwagi na relatywnie niską pojemność i wysoką cenę.
Warto wspomnieć także o dyskach hybrydowych, które, jak sama nazwa wskazuje, łączą w sobie cechy różnych typów dysków. Wśród dysków hybrydowych można wyróżnić przede wszystkim dyski:
- NLSAS
- SSHD.
Pierwsze z nich to połączenie dysków SAS z dyskami HDD. Łączą one w sobie kluczową cechę dysków SAS, a więc możliwość wykonywania kilku operacji na raz, z dużą pojemnością oferowaną przez dyski HDD. Jednak, podobnie jak dyski SAS, nie są one raczej wykorzystywane w zastosowaniach domowych.
Inaczej jest z dyskami SSHD, będącymi hybrydą dysków SSD i HDD. W dużym skrócie, kiedy korzystamy z takiego nośnika, tylko niewielka ilość danych przechowywana jest w szybkiej części SSD, a większość pojemności dysku to wolniejsza pamięć HDD.
Dyski hybrydowe SSHD miały rację bytu, kiedy dyski SSD były bardzo drogie i doskonale obrazowały powiedzenie “lepszy rydz niż nic”. Teraz dyski SSD znacznie staniały, więc nie ma sensu sprzedawać tego typu hybryd.
Dyski Hard Disk Drive – zastosowanie, cena, wady i zalety
Tradycyjne dyski HDD swego czasu były niezwykle popularne. Do dzisiaj można je spotkać dość często, szczególnie w komputerach lub laptopach biurowych czy ogólnie sprzęcie budżetowym. Ich elementem charakterystycznym są bardzo szybko obracające się talerze, które są ułożone jeden pod drugim. Do zapisu i odczytu danych służy niewielka głowica, umocowana na specjalnym ramieniu.
Taka budowa nie służy transportowi czy ogółem mówiąc trudnym warunkom. Jeśli już musimy przenieść dysk HDD, nie powinien on być w tym czasie włączony. W przypadku, gdyby był on włączony i doszłoby do nagłego wstrząsu, po uderzeniu głowicy w wirujący talerz uszkodzenie danych jest bardzo prawdopodobne.
Kolejną wadą dysków HDD jest relatywnie głośne działanie. Szybki obrót talerzy generuje pewien hałas, na który pewnie nie zwrócimy uwagi, jeśli przebywamy w hałaśliwym biurze, ale w cichym pomieszczeniu jest on zauważalny.
Nawet najszybsze spośród dostępnych obecnie dysków HDD nie są demonami prędkości, dlatego też stosuje się je w tej chwili coraz częściej jedynie do przechowywania i archiwizacji dużych ilości danych, które nie wymagają szybkiego działania dysku, a więc zdjęć czy filmów. Nie są to już dyski, na których większość osób decyduje się instalować system operacyjny, gry czy programy.
Jeśli zaś chodzi o zalety tego typu dysków, to z pewnością można wśród nich wskazać dostępność nawet bardzo dużych pojemności. Bez problemu można kupić dysk o pojemności nawet nie kilku, a kilkunastu terabajtów i z pewnością z tego powodu nie zbankrutujemy.
W ostatnich latach dyski HDD znacznie staniały i obecnie przykładowo wewnętrzny dysk HDD renomowanej firmy o pojemności 4TB można kupić za mniej niż 500 złotych. Jeśli więc szukamy sposobu, żeby uchronić przed zapomnieniem ogrom “ciężkich” danych, a nie w smak jest nam korzystanie z chmury, zaopatrzenie się w taki dysk wciąż może być dobrym pomysłem. Szerzej omawialiśmy ten wątek w naszym artykule na temat tego, czy warto wciąż kupować dyski HDD.
Na co należy zwracać uwagę, kupując dysk HDD?
Warto wskazać, że poszczególne dyski HDD mogą się między sobą mocno różnić. Jeśli nie zwrócimy uwagi na pewne parametry, to może się okazać, że kupimy dysk wolniejszy, niż byśmy sobie życzyli bądź taki, którego po prostu nie będziemy w stanie podłączyć do urządzenia.
Parametrem, który wpływa na to, jak szybko dysk będzie odczytywał dane, jest szybkość jego obrotu. Wynika to z faktu, że im szybciej dysk się obraca, tym szybciej głowica będzie w stanie znaleźć się w pozycji koniecznej do odczytu.
Parametr ten wyraża się w ilości obrotów na minutę. Maksimum, z którym się zazwyczaj spotkamy o 7200 obrotów na minutę. Jeśli zależy nam na tym, aby dysk był jak najtańszy, a wydajność jest dla nas drugorzędna, można pomyśleć o dysku o prędkości obrotu 5400 obrotów na minutę.
Druga istotna kwestia to interfejs dysku. W przypadku dysków HDD mamy do czynienia z interfejsem SATA, natomiast musimy zwrócić uwagę na generację tego interfejsu. Najszybsze będą dyski HDD współpracujące z interfejsem SATA III (do 6 Gbit/s). Aż o połowę wolniejsze (a więc do 3 Gbit/s) są dyski stworzone z myślą o interfejsie SATA II. Wcześniejsza generacja jest już na tyle przestarzała, że zasadniczo już się jej nie stosuje.
Trzeci aspekt, który nie ma wpływu na szybkość działania dysku, ale jest kluczowy i nie można go pomijać, to oczywiście rozmiar dysku. Dwa najczęściej stosowane rozmiary dysków to 2.5″ i 3.5″.
Jeśli dysk będzie za duży, to po prostu nie będzie możliwości korzystania z niego. Problem ten może pojawić się przede wszystkim w laptopach. Jeśli więc chcemy zamienić czy dodać dysk właśnie w laptopie, potrzebny nam będzie dysk o rozmiarze 2.5″. W komputerze osobistym powinien zaś bez problemu zmieścić się dysk 3.5″.
To są trzy najważniejsze kwestie, o których nie można zapominać. W zależności od naszych indywidualnych preferencji, istotna będzie zapewne także pojemność, cena czy marka, ale to już kwestia bardziej indywidualna.
Dyski Solid State Drive (SSD) – zastosowanie, cena, wady i zalety
Podczas gdy w dyskach HDD mieliśmy wirujące talerze, głowicę i ramię, w dyskach SSD (zwanych także dyskami półprzewodnikowymi) mamy zamiast tego pamięć flash. To oznacza brak charakterystycznego dźwięku obracania się talerza, a także znacznie większą podatność na wszelkiego rodzaju wstrząsy. Dodatkowo dyski SSD mogą być znacznie mniejsze, a przy tym szybsze niż tradycyjne dyski HDD.
Jest to okupione wyższą ceną. Swego czasu dyski te były bardzo drogie i, jeśli już ktoś się na nie decydował, to w większości przypadków na relatywnie niewielką ich pojemność (128GB lub 256GB), aby przede wszystkim postawić na takim dysku system operacyjny, żeby działał szybko i sprawnie. Teraz dyski te wciąż są droższe niż dyski HDD, ale już nie tak bardzo.
Za około 500 złotych kupimy już dysk SSD 1TB w interfejsie PCI Express. To o 3TB mniej niż w przypadku dysku HDD w analogicznej cenie, ale różnica w prędkości jest znaczna, więc nie wynika to z niczego.
Na co zwracać uwagę przy wyborze dysków SSD?
Sporo informacji na ten temat zawarliśmy już w naszym artykule na temat tego, jak wybrać dysk SSD. W tym miejscu chcielibyśmy tylko szybko poruszyć kwestię interfejsów, jako że to od nich zależy maksymalna prędkość dysku.
Jak wspomniano, w przypadku dysków HDD mamy z reguły do czynienia z interfejsem SATA różnych generacji. Przy dyskach SSD sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana.
Tanie dyski SSD często obsługują interfejs SATA III, czyli najszybszy interfejs SATA. To wciąż jednak maksymalna prędkość tylko na poziomie 6Gbit/s, a prędkość zapisu i odczytu sekwencyjnego w takich dyskach oscyluje na ogół w okolicach 500-600 MB/s, co można było zauważyć chociażby w naszej recenzji wewnętrznego dysku SSD Transcend SSD230S.
W niektórych laptopach, z uwagi na mniejszą przestrzeń, montuje się dyski z interfejsem mSATA, natomiast ich przepustowość jest taka sama, jak w przypadku dysków SATA III.
Droższe dyski SSD to już z reguły dyski M.2, wykorzystujące magistralę szeregową PCI Express. Charakteryzują się one znacznie większą maksymalną prędkością niż dyski z interfejsem SATA III (32Gb/s).
Dodatkowo można jeszcze wyróżnić dyski SSD M.2 PCI Express obsługujące protokół NVMe, które są jeszcze szybsze i wydajniejsze, ale też jeszcze droższe (i starsze płyty główne mogą ich nie obsługiwać).
Rodzaje dysków twardych – podsumowanie
Mamy nadzieję, że przynajmniej częściowo udało nam się tym artykułem wyczerpać tak rozległy temat, jak rodzaje dysków twardych. Staraliśmy się nie wchodzić zbytnio w technikalia, tak, aby każdy mógł zrozumieć mniej więcej, “z czym się je” dany rodzaj dysków oraz jakie ma wady i zalety. Jeśli jest jeszcze coś, co chcielibyście wiedzieć, koniecznie dajcie znać w komentarzach!
Przy okazji przypominamy, że poza dyskami wewnętrznymi HDD i SSD (oraz innymi, również wymienionymi w tym artykule), łatwo dostępne są także dyski zewnętrzne, zarówno HDD, jak i SSD. Szczególnie warte uwagi są w naszym odczuciu te drugie. Zdarzyło nam się recenzować już sporo zewnętrznych dysków SSD, w tym chociażby Transcend ESD230C oraz WD My Passport Go. Zapraszamy do zapoznania się z tymi recenzjami, jeśli zastanawiacie się nad zakupem tego typu sprzętu.
WARTO PRZECZYTAĆ:
Poczuj prędkość! MSI prezentuje high-endowy dysk SSD Spatium M480 Play – idealny do PlayStation®5
Jaki dysk do Xbox One – sprawdź!
Jak zwolnić miejsce na dysku w kilku prostych krokach? Poradnik dla Windowsa i Maca