Adres IP: Co to jest? Jak działa?

Czym jest i co oznacza adres IP?

Każde urządzenie połączone z globalną lub lokalną siecią musi posiadać swój unikatowy numer, służący do nawiązywania połączenia z konkretnym urządzeniem lub serwerem. Nie inaczej jest z naszym komputerem, smartfonem czy serwerem strony internetowej, z którą aktualnie się łączymy. Dzięki temu numerowi identyfikacyjnemu nasze urządzenie w momencie połączenia jest unikatowe i możliwe jest wyświetlenie na jego ekranie żądanej treści.

Pierwsze dwie liczby, oddzielone od siebie kropką, to adres sieci, do której jest się podłączonym. Z kolei ostatnie dwie liczby, również oddzielone kropką to dokładny adres hosta, czyli konkretnego urządzenia. Warto wiedzieć również, że z uwagi na szerokie zastosowanie sieci komputerowych (nie tylko jako sieci globalnej, ale również lokalnej) adresy IP są bardzo zróżnicowane, a główne linie podziałów przebiegają wzdłuż:

• publicznych a prywatnych adresów IP,
• zmiennych i stałych IP,
• ipv4 i ipv6.

Publiczne a prywatne IP

Wiele urządzeń sieciowych nie łączy się z siecią bezpośrednio, ale za pośrednictwem routera, pełniącego również rolę firewall’a, czyli zapory ogniowej, dbającej o bezpieczeństwo znajdujących się za nią komputerów. W takim układzie nasz komputer jest częścią sieci lokalnej (podsieci) i ma swój prywatny IP, służący do komunikacji pomiędzy znajdującymi się wewnątrz urządzeniami. Na zewnątrz wszystkie komputery identyfikowane są pod jednym wspólnym, publicznym adresem IP, co chroni je przed możliwością zaatakowania i identyfikacji konkretnego urządzenia, podnosząc również poziom prywatności.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy łączymy się z internetem bezpośrednio, wykorzystując publiczny adres IP. Wówczas mamy jeden przypisany numer IP, który pozwala na bezpośrednią transmisję z innymi użytkownikami internetu. Znacznie rozszerza to funkcjonalność naszego połączenia, ale również widoczność posiadanego urządzenia w sieci, co może mieć również i słabe strony – np. w odniesieniu do prywatności, czy podatności na ataki z zewnątrz. (zob. jakie jest Twoje IP na: https://ip.pc.pl/)

Stałe czy zmienne IP

Kolejna linia podziału adresów IP przebiega wzdłuż dodatkowo płatnego (zazwyczaj) stałego IP, a zmiennego. Na czym polega różnica?

• Stałe IP to statyczny adres IP, przypisany danemu użytkownikowi na stałe przez dostawcę internetu. Z rozwiązania tego chętnie korzystają bardziej zaawansowani użytkownicy sieci, korporacje czy osoby posiadające prywatny serwer. W tych przypadkach niezbędne jest posiadanie niezmiennego adresu, pod którym zawsze można nawiązać z nimi połączenie.
• Zmienne IP to tańsze i popularniejsze rozwiązanie. Za każdym razem, gdy łączymy się z siecią jest nam przypisywany tymczasowy numer IP, pod którym jesteśmy zauważalni w sieci, do czasu rozłączenia i nawiązania ponownego połączenia, kiedy otrzymamy nowe IP. Dla zdecydowanej większości internautów to wystarczające rozwiązanie.

IPv4 i IPv6 – co oznaczają i czym się różnią?

Kiedy wprowadzano czwartą wersję protokołu internetowego (IPv4) w 1983 roku, wydawało się, że pula około 4 miliardów adresów IP będzie wystarczająca na wiele, wiele lat. W 2011 roku przyznano 5 ostatnich wolnych bloków adresów, co oznacza, że pula dostępnych adresów została w całości wyczerpana.

By się do tego przygotować, już w 1995 roku rozpoczęto prace nad wdrożeniem jego następcy – protokołu IPv6, mającego docelowo całkowicie zastąpić IPv6. Dzięki wykorzystaniu ośmiu 16-bitowych bloków zapisanych w systemie szesnastkowym przykładowy adres IPv6 wygląda następująco:”2001:0db8:0000:0000:0000:0000:1428:57ab”,

dzięki czemu możliwych jest wykorzystanie 48 611 766 702 991 209 066 196 372 490 kombinacji adresów IP… na każdego mieszkańca Ziemi. Raczej nie ma obaw, że uda nam się wyczerpać tę pulę.

Kto widzi i czego może się dowiedzieć z mojego adresu IP?

Niestety, pomimo pozornego poczucia anonimowości informacje na nasz temat są dość łatwo dostępne niemal dla wszystkich zainteresowanych. Począwszy od dostawcy internetu, poprzez serwisy internetowe, z których korzystasz, na hakerach kończąc – oni wszyscy mają dostęp do danych o twoim IP.

Czego mogą się z nich dowiedzieć? Niestety dosyć sporo. Serfując po sieci, dość często napotykamy problemy z dostępem do pewnych materiałów, spowodowane tzw. geolokalizacją, która po wykryciu miejsca zamieszkania informuje nas, że w naszym kraju materiał jest niedostępny. Jest to możliwe, ponieważ IP wskazuje na to, z jakiego kraju się łączymy z internetem.

To zaledwie wierzchołek góry lodowej – niezaszyfrowane treści, które wysyłamy i odbieramy, są z łatwością odczytywane przez rządowe agencje, czy dostawcę internetu. Dlatego tak istotne jest dbanie o prywatność w sieci, m.in przez korzystanie z VPN.