Pojęcie złączy USB różnego typu pojawia się bardzo często w kontekście wszelkiej maści sprzętu elektronicznego. Spotkamy się z nim w specyfikacjach i opisach takich urządzeń, jak chociażby smartfony, laptopy, słuchawki bezprzewodowe, dyski zewnętrzne i nie tylko. Warto więc znać najważniejsze rodzaje USB, aby nie dać się nabić w butelkę i na przykład nie kupić laptopa obsługującego jedynie przestarzałe standardy.
Dokładnie wyjaśnimy, o co chodzi w dalszej części tego artykułu, natomiast już teraz warto zasygnalizować, że zarówno rodzaj, jak i standard USB jest ważny – od tych kwestii będzie zależało, do czego będzie można wykorzystać dany port/kabel i jaką prędkość on zagwarantuje.
USB – co to jest i do czego służy?
USB to skrót od Universal Serial Bus, co na polski tłumaczy się jako uniwersalna magistrala szeregowa. Jest to port (czy też interfejs bądź złącze), który wykorzystuje się do komunikacji i przesyłania danych między różnymi urządzeniami, a także do ich ładowania.
Obecnie porty USB pojawiają się na ogromnej ilości sprzętów elektronicznych, zarówno tych niewielkich, jak i dużych. Jak już wskazaliśmy, występują różne rodzaje USB. Poszczególne typy złącz różnią się m.in. kształtem, przeznaczeniem i prędkością.
Najważniejsze rodzaje USB, które trzeba znać
Najważniejsze rodzaje USB to w naszym odczuciu USB typu A i USB typu C, ponieważ o nich mówi się najwięcej. Warto też znać USB typu A, a standard Lightning (który do USB nie należy, ale dobrze wiedzieć, co to). Nieco mniejsze znaczenie mają miniUSB i microUSB.
Rodzaje USB to jedno, natomiast wśród danego rodzaju USB można dokonać jeszcze jednego podziału, tym razem na generacje, które różnią się przede wszystkim szybkością przesyłu danych, aczkolwiek nie tylko.
USB typu A (USB-A)
Kiedy mówimy “kabel USB”, zwykle mamy na myśli właśnie USB typu A. Ma on legendarny już prostokątny kształt, a poszczególne jego standardy różnią się jedynie kolorem wewnętrznego elementu – w nowszych kablach USB jest on niebieski.
To za pomocą kabla USB typu A podłączamy telefon do ładowarki lub komputera lub laptopa. Wszelkiego rodzaju przewody ładujące do różnej elektroniki, np. słuchawek, też zazwyczaj mają przynajmniej z jednej strony USB-A (a z drugiej np. USB-C, microUSB czy Lightning).
USB typu B (USB-B)
USB typu B to standard zdecydowanie mniej popularny niż USB typu A – ale warto mieć w domu taki kabel. Jest od USB-A mniejszy i ma kształt bardziej kwadratowy, chociaż nie do końca.
Do czego się przyda? Na przykład do podłączenia sprzętu do monitora (chociaż obecnie raczej korzysta się w tym celu z USB-C, DisplayPortu lub HDMI) lub (co częściej spotykane) do połączenia urządzenia z drukarką.
USB typu C (USB-C)
USB-C to typ USB, który obecnie cieszy się ogromną popularnością. Zdecydowana większość smartfonów z Androidem wykorzystuje właśnie ten port do ładowania. Jest on obecny także w coraz większej ilości laptopów, dysków zewnętrznych, słuchawek i nie tylko.
Ma ogrom możliwości, nie tylko, jeśli chodzi o ładowanie, ale też przesyłanie danych. Jest znacznie mniejszy niż wtyki/porty USB-A i USB-B. Przypomina pomniejszoną wersję USB typu A, ale z zaokrąglonymi rogami zamiast prostych.
Lightning
Lightning to złącze typowe dla sprzętów Apple, a więc m.in. iPhone’ów i AirPodsów. Jego główną zaletą są niewielkie rozmiary, natomiast obecnie mocno się ten typ złącza krytykuje, ponieważ prowadzi ono do generowania dużej ilości elektrośmieci.
Możliwe, że za jakiś czas zniknie on na dobre, biorąc pod uwagę, że jakiś czas temu Komisja Europejska uznała USB-C za jedyny dopuszczalny standard ładowania.
MicroUSB i MiniUSB
MicroUSB i MiniUSB to po prostu mniejsze warianty niektórych z wymienionych powyżej złącz, np. istnieją złącza Micro-B czy Mini-A. Obecnie MiniUSB już raczej wymiera (kiedyś używało się go głównie w telefonach, teraz wyparło go w nich USB-C), natomiast MicroUSB jeszcze znajduje zastosowanie w różnego rodzaju sprzętach.
Czym się różni USB 2.0 od 3.0?
Niektórych typów złącz USB, np. USB typu C, nie było w 1 i 2 generacji USB. Część jednak się powtarza w różnych generacjach, np. kupując laptopy, dyski zewnętrzne, monitory i innego typu sprzęt można spotkać się z portami USB typu A różnych generacji. Czasami przykładowo zdarzają się USB 2.0, czasami 3.1 Gen 1 lub 3.1 Gen 2.
Można więc zastanawiać się, czym różni się USB 2.0 od 3.0, skoro na pierwszy rzut oka wygląda tak samo (kształt portu i wtyczki do portu jest taki sam). Otóż pozory mylą – różnica jest, i to spora, jednak nie w wyglądzie, a w przepustowości.
Generacje USB – jakie mają przepustowości?
W obecnie dostępnych na rynku urządzeniach przewijają się najczęściej cztery standardy USB: 2.0, 3.0/3.1 Gen 1 oraz 3.1 Gen 2, nieśmiało dołącza do nich także USB 3.2.
Wiecie już, że nowsze generacje/standardy USB są szybsze od starszych, a przy tym z nimi wstecznie kompatybilne (aczkolwiek ich wydajność spada w takich przypadkach spada). Teraz wyjaśnimy, jakie dokładnie prędkości oferują poszczególne z nich.
USB 2.0
Standard USB 2.0 mógłby już spokojnie zakupić w sklepie wysokoprocentowy trunek i wyhodować brodę – zaczął bowiem zyskiwać na popularności w 2000 roku. Obecnie używany coraz rzadziej, a jak już, to raczej w mniej złożonym i tańszym sprzęcie. Zwłaszcza w PC-tach, laptopach czy monitorach bardzo wyraźnie się od niego odchodzi.
Czemu? Zapewnia przepustowość dość mizerną jak na dzisiejsze czasy – zaledwie 480 Mb/s. Dodatkowo pozwala jedynie na jednokierunkowy przesył danych (half-duplex), czyli nie da się jednocześnie odbierać i wysyłać danych za jego pośrednictwem.
Ma jednak jedną zaletę – jest mało prądożerny w porównaniu do nowszych standardów. Zużywa do 500 mAh prądu.
USB 3.0/USB 3.1 Gen 1
USB 3.0, później przemianowane na USB 3.1 Gen 1 (co bywa mylące), też nie należy do najmłodszych standardów – jego historia sięga 2008 roku. Daje do dyspozycji znacznie wyższą prędkość niż USB 2.0, stąd też obecnie jest znacznie popularniejsze.
Jego przepustowość do aż 5 Gb/s, a “prądożerność” stoi na poziomie 900 mAh. Co istotne, USB 3.0/USB 3.1 Gen 1 pozwala już na komunikację dwukierunkową (full-duplex), w przeciwieństwie do starszych standardów.
USB 3.1 Gen 2
USB 3.1 Gen 2, znane pierwotnie po prostu jako USB 3.1, pojawił się pięć lat po USB 3.1 Gen 1. Jest dwukrotnie szybszy od poprzedniej generacji, a więc zapewnia przepustowość na poziomie 10 Gb/s.
USB 3.2
W przypadku najnowszego standardu USB 3.2 sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana, ponieważ występuje on w aż czterech wariantach.
W USB 3.2 Gen 1×1 szybkość przesyłu to 5 Gb/s (czyli tyle samo, ile w 3.1 Gen 1/USB 3.0 – to po prostu nowe oznaczenie dla poprzednich typów interfejsów), a w USB 3.2 Gen 1×2 i USB 3.2 Gen 2×1 10 Gb/s (USB 3.2 Gen 2×1 to nowe oznaczenie dotychczasowego USB 3.1 Gen 2).
Wyższa niż dotychczasowe szybkość przesyłu danych dostępna jest w USB 3.2 Gen 2×2 – jest to 20 Gb/s, jednak tutaj, podobnie, jak w Gen 1×2, jedyna opcja interfejsu to USB-C. Z kolei 1×1 oraz 2×1 dostępne są w opcjach USB-A, USB-C oraz microUSB.
Czy USB 3.0 pasuje do 2.0?
Nierzadko zdarza się taka sytuacja, że mamy jeden sprzęt nowszy, a jeden starszy, przez co mamy np. wtyczkę USB 3.0, a port USB 2.0 lub vice versa. Czy USB 3.0 pasuje do 2.0, czy w takiej sytuacji mimo, że wtyczka pasuje do portu, urządzenie po prostu nie zadziała?
Z reguły nie powinien pojawić się żaden problem. Wtyczki i porty USB 3.0 powinny być wstecznie kompatybilne ze starszym standardem 2.0. Trzeba jednak być świadomym, że nie osiągniemy tak wysokiej wydajności, jak moglibyśmy, gdyby oba elementy były równie nowoczesny, a więc nie wykorzystamy pełnego potencjału nowszej generacji USB.
Rodzaje USB – podsumowanie
Mamy nadzieję, że udało nam się rzetelnie, a przy tym zrozumiale objaśnić najważniejsze rodzaje USB. W pierwszej chwili zgromadzone powyżej informacje mogą się wydawać nieco przytłaczające, ale wystarczy poukładać sobie te dane w głowie, a szybko wszystko stanie się jasne.
Nie trzeba być wcale pasjonatem technologii, żeby odróżniać od siebie poszczególne złącza USB – każdy, kto ma smartfon czy laptopa, bez wątpienia kojarzy chociażby takie rodzaje USB, jak USB-A czy USB-C.
WARTO PRZECZYTAĆ: