Kiedy powstał pierwszy komputer? Śladami narodzin technologii

Wielu ludzi myśląc o pierwszych komputerach ma przed oczami pierwsze pecety z lat 90. Trochę starsi mogą pamiętać o komputerach Atari, które były popularne już wcześniej, bo w latach 80. W końcu już w 1982 roku komputery święciły swój największy dotychczasowy sukces – zostały maszyną roku magazynu Time. Może was to zaskoczy, ale już to wydarzenie odbyło się długo po wynalezieniu komputera. W takim razie kiedy powstał pierwszy komputer? Sprawdźmy!

Kiedy powstał pierwszy komputer na świecie?

Koncepcja “komputera” jest dużo starsza, niż może się komukolwiek wydawać. Już w czasach starożytnych nasi przodkowie mieli swoje maszyny liczące. Było to oczywiście “tylko” liczydło, ale to właśnie potrzeba liczenia stała za rozwojem tych maszyn. Pierwsze mechaniczne kalkulatory pojawiły się w siedemnastym wieku. Dwa wieki później pojawił się pierwszy pomysł na maszynę różnicową (pomysłu Charlesa Babbaga). Niestety ze względu na koszty i złożoność projektu został on ukończony dopiero po śmierci autora w dwudziestym wieku.

Do przełomu, który jest uznawany za datę graniczną dla urządzeń, które współcześnie nazywamy “komputerami” potrzebne było coś więcej. Tym czymś była możliwość programowania maszyn, tak aby były w stanie wykonywać obliczenia same. Człowiek miał je jedynie “zaprogramować”, czyli poinstruować, co ma zostać obliczone. Granicą, co określamy komputerem, został projekt programowalnej maszyny Turinga. “Kompletnością Turinga” określamy cechę systemu, która określa, że dane urządzenie może rozwiązać taką samą ilość problemów algorytmicznych, co uproszczony model maszyny Turinga.

Kiedy powstał pierwszy komputer? Za ten uznaje się skonstruowany w latach 1943-45 ENIAC (ang. Electronic Numerical Integrator And Computer – Elektroniczny, Numeryczny Integrator i Komputer). Jego autorami byli J. P. Eckert i J. W. Mauchly z Uniwersytetu w Pensylwanii w USA. Przeznaczeniem ENIAC-a była pomoc wojsku w sporządzeniu tablic artyleryjskich, jednak ze względu na datę zakończenia projektu, nie zdążył pomóc w wygraniu wojny.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/ENIAC#/media/Plik:Betty_Holberton.jpg

Koniec wojny nie przeszkodził jednak w znalezieniu zastosowania. ENIAC brał udział w wytwarzaniu broni jądrowej, prognozowaniu pogody, projektowaniu tuneli aerodynamicznych i badaniu promieniowania kosmicznego. W ramach ciekawostki został również użyty do wyliczenia liczby pi z dokładnością do tysiąca miejsc po przecinku. Programowanie odbywało się przez przełączanie wtyków kablowych. Dzięki późniejszym ulepszeniom można było używać kart perforowanych.

Kiedy pojawił się pierwszy komputer w Polsce? Prace rozpoczęto niedługo po wojnie, bo już w 1948 roku Jednak pierwszy polski komputer powstał dopiero 10 lat później. Urządzenie nazwane XYZ miało swoją premierę w 1958 roku, aczkolwiek do seryjnej produkcji trafił dopiero model ZAM 2 w 1961 roku.

Kto wynalazł pierwszy komputer na świecie?

Wiemy już, że za powyższym projektem stoją dwaj amerykańscy inżynierowie. Wprawne oko czytelnika mogło jednak zauważyć, że ENIAC “jest uznawany” za pierwszy komputer na świecie. Co to znaczy? Nie mamy pewności, że tak było na pewno. Jako projekt wojskowy ENIAC był ściśle tajny. Nie inaczej było z innymi projektami komputerów, które również były tworzone w tajemnicy dla wojska.

Podobnym wynalazkiem był oddany do użytku w 1943 roku Colossus. Urządzenie składało się z 1500 lamp elektronowych, które mogły obsłużyć prędkość wprowadzania danych do 5000 znaków na sekundę za pomocą specjalnej perforowanej taśmy. Projektem kierowali Max Newman i Tommy Flowers. Warto odnotować, że uczestnikiem projektu był również Alan Turing. Istnienie Colossusa zostało odtajnione wiele lat po wojnie.

Jeszcze przed wojną na Politechnice Berlińskiej budował swoje pierwsze maszyny Konrad Zuse. Jego pierwsze dwa modele: Z1 i Z2 zbudowane odpowiednio w 1938 i 1940 roku nie spełniały założeń maszyny Turinga. Inaczej było z komputerem Z3, który powstał w 1941 roku. Niestety w zawierusze działań wojennych został zniszczony. Dopiero w 1997 roku powstała rekonstrukcja tej maszyny, która została użyta do udowodnienia, że Z3 spełnia warunki “kompletności Turinga” i najpewniej był pierwszym komputerem na świecie.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/ENIAC#/media/Plik:ENIAC-changing_a_tube.jpg

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/ENIAC#/media/Plik:ENIAC-changing_a_tube.jpg

Jak wyglądał pierwszy komputer na świecie?

Wszystkie pierwsze komputery były bardzo dużych rozmiarów, jednak zdecydowanie największym był ENIAC. Zajmował około 167 metrów kwadratowych. Składał się z 40 paneli, z których każdy mierzył około 2,7 metra wysokości i 0,6 metra szerokości. Ta masywna konstrukcja ważyła około 27 ton metrycznych (30 ton). Maszyna była cudem inżynierii, z rzędami migających świateł, mechanicznymi przełącznikami i gęstym okablowaniem, które wymagało ciągłej konserwacji i regulacji. ENIAC bardziej przypominał pokój kontrolny niż samodzielny wolnostojący komputer znany ze współczesności.